Hoeveel F-16 heeft Nederland?

De Aankomst van de F-16 in Nederland

De F-16, een gevechtsvliegtuig dat bekend staat om zijn technologische superioriteit en veelzijdigheid, werd in 1979 in gebruik genomen door de Koninklijke Luchtmacht als opvolger van de F-104 Starfighter13. In totaal heeft Nederland 213 F-16’s gekocht, waarvan 177 eenzitters en 36 tweezitters2. De eerste F-16-basis in ons land was Vliegbasis Leeuwarden in juni 1979, gevolgd door Volkel en Twenthe in de jaren ’803.

De F-16 was in veel opzichten een vernieuwend toestel. Het was het eerste toestel dat vloog op basis van fly-by-wire, dus met een computergestuurd besturingssysteem. Ook het cockpitdak uit één stuk was een noviteit, wat zorgde voor een ongeëvenaard zicht rondom3. De F-16 is zowel een swing- als multirole-toestel, wat betekent dat het inzetbaar is voor meerdere taken, zoals luchtsteun- en luchtverdedigingstaken, en dat het deze taken ook snel kan afwisselen1.

De Levensduur en Modernisering van de F-16

De levensduur van de F-16 was oorspronkelijk 20 jaar. Echter, sinds 1998 ondergingen de F-16’s een midlife update (MLU), die de operationele, technische en economische levensduur met zo’n 20 jaar verlengde1. Deze modernisering omvatte de vervanging van een groot aantal systemen, waaronder een nieuwe radar, twee multifunctionele kleurenschermen, nieuwe computers en sensoren, en GPS1.

Ondanks deze updates, begon de F-16 tekenen van veroudering te vertonen. Operationeel gezien was de F-16 minder goed opgewassen tegen nieuwe omstandigheden en dreigingen. Technisch gezien werden reserveonderdelen moeilijker te verkrijgen, slijtage was moeilijker te verhelpen en onderhoud kostte meer tijd. Economisch gezien werd het steeds duurder om de operationele en technische veroudering tegen te gaan1.

De Overgang naar de F-35

Na een uitgebreid vergelijkingstraject werd het F-35 Lightning II-gevechtsvliegtuig gekozen als de beste opvolger van de F-16. In september 2013 kocht Nederland zijn eerste twee F-35 toestellen, en sinds 2019 vliegen F-35 gevechtsvliegtuigen in Nederland1. Van de oorspronkelijke 213 F-16’s zijn er nu nog 24 in gebruik door Nederland, en het aantal zal blijven afnemen tot het moment dat de F-35 alle taken heeft overgenomen14. De overige F-16’s worden momenteel vervangen door F-35’s, en de Koninklijke Luchtmacht heeft nog 42 F-16’s waarvan er 24 operationeel zijn5.